.png)
Η συζήτηση γύρω από τα τοπικά ιδιώματα της Μακεδονίας οφείλει, επιτέλους, να γίνει με ειλικρίνεια και ιστορική μνήμη. Άλλο η αναγνώριση μιας γλωσσικής πραγματικότητας που επιβίωσε στον χρόνο και άλλο η σκόπιμη μετατροπή της σε πολιτικό εργαλείο, με σαφείς ιδεολογικές και εθνικιστικές στοχεύσεις.
Σε ορισμένα χωριά της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας πράγματι διασώθηκαν ιδιώματα με σλαβικές επιρροές. Όμως η ύπαρξή τους δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τις ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες διαμορφώθηκαν. Σε πολλές περιπτώσεις, οι γλωσσικές αυτές μεταβολές υπήρξαν αποτέλεσμα βίας, εκφοβισμού και καταναγκασμού, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της βουλγαρικής επιδρομής των κομιτατζήδων, όταν οι ελληνικοί πληθυσμοί βρέθηκαν αντιμέτωποι με ωμότητες και διώξεις.
Η γλώσσα, τότε, δεν ήταν επιλογή πολιτιστικής έκφρασης· ήταν συχνά μέσο επιβίωσης. Το ίδιο ακριβώς συνέβη και στη Μικρά Ασία, όπου η υιοθέτηση της τουρκικής γλώσσας από ελληνικούς πληθυσμούς αποτέλεσε, σε πολλές περιπτώσεις, ασπίδα απέναντι στον βίαιο εξισλαμισμό και τις διώξεις της Τουρκοκρατίας. Η αλλαγή γλώσσας δεν σήμαινε απώλεια εθνικής συνείδησης, αλλά προσπάθεια να σωθεί η ζωή.
Αυτές οι ιστορικές εμπειρίες δεν μπορούν να αγνοούνται ούτε να εξωραΐζονται. Οφείλουμε σεβασμό στους αγώνες των Ελλήνων κατά των Βουλγάρων κομιτατζήδων και κατά των Οθωμανών, στους αγώνες που κράτησαν ζωντανό το ελληνικό έθνος και το οδήγησαν στην επανεμφάνισή του μέσα από τις στάχτες.
Σήμερα, το πρόβλημα δεν είναι τα γλωσσικά κατάλοιπα καθαυτά. Το πραγματικό ζήτημα είναι η εργαλειοποίησή τους από σύγχρονους αναθεωρητικούς μηχανισμούς, όπως το εθνικιστικό και ρωσοκίνητο VMRO, που επιχειρεί να τα χρησιμοποιήσει ως βάση προπαγάνδας και πολιτικής διείσδυσης ακόμη και εντός της Ελλάδας.
Εδώ απαιτείται καθαρή διάκριση:
Άλλο η ιστορική κατανόηση και άλλο η πολιτική εκμετάλλευση.
Άλλο ο σεβασμός στη μνήμη και άλλο η ανοχή στην παραχάραξή της.
Στην εποχή του γενικευμένου γεωπολιτικού αναθεωρητισμού, οφείλουμε να πάρουμε θέση – ως κράτος και ως έθνος – απέναντι στο χρέος μας προς την Ιστορία και τους προγόνους μας. Η ουδετερότητα και η ασάφεια δεν συνιστούν σύνεση· συνιστούν παραίτηση από τη συλλογική μνήμη και την εθνική ευθύνη.
Η ευθύνη μας σήμερα είναι να ενισχύσουμε την ελληνική ιστορική και πολιτισμική αυτοσυνειδησία με γνώση, παιδεία και καθαρή στάση. Τα κατάλοιπα ξένων επιρροών, όπου υπάρχουν, δεν αντιμετωπίζονται με φόβο ή υστερία, αλλά ούτε και με σιωπή και σχετικοποίηση. Αντιμετωπίζονται με εθνική αυτοπεποίθηση και ιστορική αλήθεια.
Γιατί η Ιστορία μας έχει διδάξει κάτι σαφές: όταν τα όρια θολώνουν, δεν κερδίζει ο πολιτισμός. Κερδίζει η προπαγάνδα. Και η Μακεδονία έχει πληρώσει πολύ ακριβά τέτοιες αυταπάτες για να τις επιτρέψει ξανά
Δημοσίευση σχολίου