pellain

Κάστρο της Ωριάς, Σαλμενικο 1461μΧ.

 Οι τελευταίοι Ρωμιοί υπερασπιστές της Πελοποννήσου


Ο στρατός του Σουλτάνου Μωάμεθ Β' του Πορθητή είχε εισβάλει στην Πελοπόννησο. Ο Δεσπότης του Μοριά Δημήτριος Παλαιολόγος παρέδωσε τον Μυστρά χωρίς μάχη, ενώ ο Θωμάς Παλαιολόγος έφυγε με την οικογένεια του στην Δύση. Η Πελοπόννησος είχε πια υποταχθεί στις δυνάμεις του Σουλτάνου. Όλη εκτός από το Κάστρο της Ωριάς. Εκεί η σημαία της Αυτοκρατορίας κυμάτιζε ακόμα.
Ο Σουλτάνος έφτασε στο Σαλμενικο. Μια πόλη 6.000 κατοίκων και την πολιόρκησε. Η πόλη είχε καλή οχύρωση αλλά ο Σουλτάνος είχε πυροβόλα όπλα. Τα ίδια που το 1453 είχαν αλώσει την Πόλη του Κωνσταντίνου. Ο Σουλτάνος βομβάρδιζε την πόλη και εξαπέλυε επιθέσεις κάθε μέρα. Αυτό έγινε για μια βδομάδα έτσι οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να παραδοθούν γιατί οι Οθωμανοί κατάφεραν να καταστρέψουν το υδραγωγείο. Μόλις παραδόθηκε η πόλη οι αξιωματικοί επέλεξαν 600 αγόρια για να τα μεταφέρουν στην Κωνσταντινούπολη για να εκπαιδευτούν ως Γενίτσαροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός πουλήθηκε στα σκλαβοπάζαρα. Όμως στην Ακρόπολη της Σαλμενικο, στο κάστρο της Ωριας η σημαία των Παλαιολόγων κυμάτιζε ακόμα. Εκεί είχαν οχυρωθεί οι τελευταίοι Έλληνες υπερασπιστές της Πελοποννήσου κάτω από τις διαταγές του διοικητή Κωνσταντίνου Γραιτζα Παλαιολόγου.

Ο Σουλτάνος διέταξε τους αξιωματικούς του πυροβολικού να χτυπήσουν το κάστρο. Όμως οι βολές τους δεν έφερναν αποτέλεσμα. Το κάστρο ήταν χτισμένο πάνω σε έναν βράχο. Τότε ο Σουλτάνος διέταξε γιουρούσι. Οι επίλεκτοι στρατιώτες του, Γενίτσαροι επιτέθηκαν. Οι Ρωμιοί τους άφησαν να πλησιάσουν και μόλις έφτασαν κάτω από τις επάλξεις , οι Γενίτσαροι είδαν με τρόμο μπρούτζινες κεφαλές δράκων να βγαίνουν από τις πολεμίστρες. Οι δράκοι τότε άρχισαν να ξερνουν φωτιά. Το υγρό πυρ τους κατέκαψε. Οι Γενίτσαροι άρχισαν να υποχωρούν, τότε ο Γραιτζας διέταξε τους τζαγραδορους και τους τυφεκιοφορους να βάλουν εναντίον των Γενιτσάρων.

Ο Σουλτάνος δεν απογοητεύτηκε. Διέταξε συνεχείς επιθέσεις. Έτσι αρχικά κάθε μέρα οι Τούρκοι έκαναν επίθεση , όμως οι Ρωμιοί πολεμούσαν γενναία στις επάλξεις. Οι Γενίτσαροι δεν μπορούσαν να τα βάλουν με τους σιδεροφρακτους Ρωμιούς.
Για 10 ολόκληρους μήνες η πολιορκία συνεχίζονταν χωρίς το κάστρο της Ωριάς να πέσει. Πολλοί μάλιστα έλεγαν πως η Δύση θα στείλει ιππότες να βοηθήσει τους Ρωμιούς και οι Οθωμανοί φοβόντουσαν. Όμως βοήθεια δεν έρχονταν.

Μια μέρα Οθωμανοί κατάφεραν να τους κόψουν την πρόσβαση στο νερό , όμως οι Ρωμιοί δεν απελπιστικαν. Έριχναν σκοινιά που στην άκρη είχαν βαμβάκι και με αυτό μάζευαν νερό από την πηγή.
Αργότερα οι Οθωμανοί πρότειναν στον Γραιτζα να παραδώσει το κάστρο και οι υπερασπιστές να φύγουν με τα όπλα τους.
Ο Γραιτζας τότε πήρε όλους τους Οθωμανούς αιχμαλώτους. Τους έντυσε με εξοπλισμό Ελληνικό, άνοιξε τις πύλες και τους άφησε να βγουν. Τότε οι Οθωμανοί επιτέθηκαν στους δικούς τους νομίζοντας ότι είναι Έλληνες ,και τους έσφαξαν όλους. Τότε βγήκε ο Γραιτζας στις επάλξεις και τους κορόιδευε και διέταξε τους τυφεκιοφορους και τους τζαγραδορους να ανοίξουν πυρ εναντίον των Οθωμανών τους οποίους τους ανάγκασε να υποχωρήσουν.
Ο Σουλτάνος διαπραγματεύθηκε με τον Γραιτζα και του είπε πως μπορεί να φύγει με όλα τα υπάρχοντα του και τους άντρες του. Ενώ την επίβλεψη θα την είχε ο Χαμουζα Πασάς. Με αυτή την συμφωνία ο Μωάμεθ τράβηξε για το Αίγιο. Ο Γραιτζας όμως δεν βγήκε με όλους τους άντρες του έξω. Κάτι του έλεγε να μη το κάνει. Έτσι έστειλε λίγους τους οποίους ο Χαμουζας τους συνέλαβε. Ο Σουλτάνος μόλις το έμαθε αυτό αντικατέστησε τον αρχηγό που επέβλεπε την πολιορκία με τον Ζαγανο Πασά.

Ο Ζαγανος Πασάς όμως ξεκίνησε εκ νέου την πολιορκία για να πιέσει τον Γραιτζα να κάνει άλλη συμφωνία που θα έβγαζε κερδισμένο τον Ζαγανο. Ο Γραιτζας δεν δέχθηκε και η πολιορκία συνεχίζονταν.
Ενα βράδυ κοντά στα τέλη Ιουλίου που δεν είχε φεγγάρι οι πύλες του κάστρου της Ωριάς άνοιξαν.
Από εκεί ξεχύθηκαν όλοι οι άντρες του Γραιτζα πάνω στα άλογα τους. Άλλοι ήταν με τις βαριές πανοπλίες πλακών σωστοί ιππότες και άλλοι με ελαφριά εξάρτηση . Ο Γραιτζας ήταν αρματωμένος με την βαριά πανοπλία του. Το φλάμπουρο των Παλαιολόγων κυμάτισε και ο Γραιτζας με τους ιππότες του καλπασαν μέσα στην νύχτα. Κατέβηκαν τον δρόμο και σαν τους καβαλάρηδες της Αποκάλυψης έπεσαν πάνω στους Γενίτσαρους.
Ο αιφνιδιασμός ήταν απόλυτα επιτυχής. Οι Ρωμιοί ιππότες έπιασαν όλο το στρατό στον ύπνο. Με τεράστιο σαματα κατάφεραν να απεγκλωβιστούν και να ξεφύγουν από τους Οθωμανούς.
Στις αρχές Αυγούστου έφτασε στα παράλια και με πλοία διέφυγε στην Ναύπακτο που ήταν αποικία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας. Οι Βενετοί τους καλοδέχτηκαν όλους. Οι τροβαδούροι και οι βαρδοι έλεγαν τα κατορθώματα τους. Τα τραγούδια τους λένε επίσης για την πριγκίπισσα του κάστρου που πολεμούσε και αυτή γενναία φορώντας πανοπλία και έχοντας ένα μεγάλο σπαθί, αλλά ένας προδότης την γκρέμισε από το κάστρο.
Όσο για τον Κωνσταντίνο Γραιτζα Παλαιολόγο η ιστορία του δεν σταμάτησε εκεί. Οι Βενετοί του έδωσαν το αξίωμα του στρατηγού και διοικούσε το ελαφρύ ιππικό της Δημοκρατίας συνεχίζοντας τον αγώνα ενάντια στους Οθωμανούς.
Πίσω στην Πελοπόννησο όλα είχαν χαθεί και η σημαία του προφήτη κυμάτιζε σε όλα τα κάστρα εκτός από αυτά που ανήκαν στην Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας.

Ή μήπως όχι ; σε ένα νησί κοντά στο Ζαντε και δυτικά της Πελοποννήσου , που πάνω σε αυτό είναι χτισμένο ένα αρχαίο μοναστήρι δεν πατάνε ούτε Οθωμανοί , ούτε Λατίνοι.

Όμως αυτό είναι άλλη ιστορία.

Κείμενο του Γεώργιου Ε. Γεωργά, προπονητή Ξιφασκίας εκπαιδευτή Ενόπλου Παμμαχου και Οπλομαχίας



"Σαν της Ωριάς το κάστρο, κάστρο δεν είδα,
σαν της Ωριάς το κάστρο, κάστρο δεν είδα,
τέτοιο κάστρο δεν είδα, γεια χαρά σας βρε παιδιά,

που 'χει ασημένιες πόρτες κι αργυρά κλειδιά,
τέτοιο κάστρο δεν είδα, Φράγκα και καλή καρδιά.
Τούρκοι το πολεμούσαν χρόνους δώδεκα,
χρόνους, μήνες δεκατρείς, συ το νου μου τον κρατείς."

Παραδοσιακό τραγούδι για τα κάστρα της Ωριάς της Ελλάδας

Στην φωτογραφία: Βυζαντινός στρατιώτης με εξοπλισμό του 15ου μΧ αιώνα. Ξιφομαχος και αναβιωτης της Ακαδημία Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών 'Λέοντες' . Η σχολή είναι από τις πρώτες που ξεκίνησε Βυζαντινή αναβίωση στην Ελλάδα. Προβάλει την Βυζαντινή αναβίωση από το 2016 ενώ ο εκπαιδευτής της σχολής διδάσκει Βυζαντινές Πολεμικές Τέχνες και Ευρωπαϊκή Οπλομαχία από το 1993. 

Post a Comment

Νεότερη Παλαιότερη