Αυξάνεται η πίεση στο Βρετανικό Μουσείο - και σε άλλα ιδρύματα σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο - τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση των αμφισβητούμενων αντικειμένων στις συλλογές τους.
Ένα από τα πιο αξιόλογα παραδείγματα είναι τα γλυπτά του Παρθενώνα, η τύχη των οποίων είναι αντικείμενο πολλών συζητήσεων.
Οι θησαυροί, επίσης γνωστοί στο Ηνωμένο Βασίλειο ως Έλγιν Μάρμαρα, εκτίθενται στο μουσείο από τον 19ο αιώνα. Ο πρόεδρος των επιτρόπων, Τζορτζ Όσμπορν, διεξάγει παρασκηνιακές συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση.
Το Βρετανικό Μουσείο επανέλαβε στο BBC ότι οι συνομιλίες με την Ελλάδα για την τύχη των γλυπτών είναι «συνεχείς και εποικοδομητικές».
Το Parthenon Project, το οποίο εκστρατεύει για μια συμφωνία πολιτιστικής συνεργασίας, υποστηρίζει ότι το Βρετανικό Μουσείο στέλνει τα γλυπτά στη Συλλογή του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα σε αντάλλαγμα για αυτό που αποκαλεί «μπλοκμπάστερ τεχνουργήματα που δεν έχουν ξαναδεί εκτός Ελλάδας».
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την 3.600 ετών Μάσκα του Αγαμέμνονα και του Κριτίου αγοριού.
Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού, Μέσων και Αθλητισμού είπε στο BBC ότι η κυβέρνηση «δεν σχεδιάζει να αλλάξει το νόμο» για να επιτρέψει μια μόνιμη επιστροφή.
Ο Τζορτζ Όσμπορν χρησιμοποίησε τη φράση "win-win" όταν μίλησε στο BBC για τα γλυπτά τον Φεβρουάριο, λέγοντας ότι αναζητούσε μια "πιο συνεργατική συμφωνία" μετά από μια "αρκετά πικρή διαφωνία" με τους Έλληνες για περισσότερα από 200 χρόνια.
Υπερασπίστηκε επίσης τη διατήρηση των γλυπτών από το ίδρυμα, αποκαλώντας το Βρετανικό Μουσείο «μουσείο της κοινής μας ανθρωπότητας».
Περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφτηκαν το Βρετανικό Μουσείο το 2022. Οι Trustees πιστεύουν ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα είναι "ένα σημαντικό μέρος" της ιστορίας που αφηγείται το μουσείο "των πολιτιστικών επιτευγμάτων σε όλο τον κόσμο, από την αυγή της ανθρώπινης ιστορίας πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια, μέχρι σήμερα".
Τα κλασικά μαρμάρινα αγάλματα κατασκευάστηκαν μεταξύ 447 π.Χ. και 432 π.Χ. για να διακοσμήσουν το ναό της Αθηνάς (ο Παρθενώνας) στην Ακρόπολη της Αθήνας.
Τον 19ο αιώνα, ο Βρετανός Πρέσβης Λόρδος Έλγιν έλαβε άδεια από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, την κυβερνούσα αρχή στην Αθήνα, να αφαιρέσει μερικά από τα γλυπτά.
Η συλλογή του μεταφέρθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και, αφού μια Επίλεκτη Κοινοβουλευτική Επιτροπή το 1816 έκρινε τις ενέργειές του νόμιμες, τα γλυπτά του Παρθενώνα μεταφέρθηκαν στο Μουσείο με Πράξη του Κοινοβουλίου.
Σήμερα, το Βρετανικό Μουσείο εμποδίζεται από τον Νόμο του Βρετανικού Μουσείου να επιστρέψει οριστικά τα αντικείμενα στην Ελλάδα - η οποία δεν είναι η μόνη χώρα που αμφισβητεί την ιδιοκτησία αντικειμένων που βρίσκονται σε συλλογές μουσείων.
Ένα από τα πιο υψηλά προφίλ των αμφισβητούμενων αντικειμένων ήταν το τεύχος των μπρούτζων του Μπενίν, περίτεχνων, πολύτιμων γλυπτών που δημιουργήθηκαν από ειδικούς τεχνίτες στη σημερινή σημερινή Νιγηρία.
Το Μουσείο Horniman στο νοτιοανατολικό Λονδίνο υπέγραψε την κυριότητα της συλλογής 72 αντικειμένων που αφαιρέθηκαν από την πόλη του Μπενίν το 1897, στη νιγηριανή κυβέρνηση τον Νοέμβριο.
Εκείνη την εποχή, ο Nick Merriman, ο διευθυντής του Μουσείου Horniman, μου είπε ότι υπήρχε ένα «ηθικό επιχείρημα» για να τα επιστρέψω. Είπε ότι «βλέπουμε ένα σημείο καμπής όχι μόνο για την αποκατάσταση και τον επαναπατρισμό, αλλά και για τα μουσεία που αναγνωρίζουν την αποικιακή τους ιστορία».
Νωρίτερα αυτό το μήνα, το Rijksmuseum στην Ολλανδία ανακοίνωσε ότι θα επέστρεφε έξι αντικείμενα στη Σρι Λάνκα μετά από απόφαση του Ολλανδού Υπουργού Πολιτισμού και Μέσων Ενημέρωσης.
Τα αντικείμενα που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας, περιλαμβάνουν το πλούσια διακοσμημένο, τελετουργικό Cannon of Candy που λεηλατήθηκε από στρατεύματα της Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών το 1765.
Μια νέα δημοσκόπηση, που ανατέθηκε από το Parthenon Project, που κυκλοφόρησε την Παρασκευή, δείχνει ότι η πλειοψηφία των Βρετανών θα υποστήριζε την επιστροφή των γλυπτών στην Ελλάδα σε μια «πολιτιστική συνεργασία».
Η έρευνα της YouGov υποδηλώνει ότι το 64% θα υποστήριζε την αποστολή των γλυπτών στην Ελλάδα, εάν σε βρετανικά μουσεία δανείζονταν άλλα μοναδικά ελληνικά τεχνουργήματα, ενώ το 68% πιστεύει ότι τα μουσεία του Ηνωμένου Βασιλείου που κάνουν προσπάθειες να συμφωνήσουν περισσότερες τέτοιου είδους πολιτιστικές συνεργασίες θα είχαν θετικό αντίκτυπο στις σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων χωρών.
Από τους 2.300 ερωτηθέντες στην έρευνα, το 69% είπε ότι εάν τα Γλυπτά του Παρθενώνα επέστρεφαν στην Ελλάδα και αντικατασταθούν από άλλα ελληνικά αντικείμενα - αυτό δεν θα είχε αντίκτυπο στο ενδιαφέρον τους να επισκεφθούν το Βρετανικό Μουσείο.
Ο Λόρδος Vaizey, Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Προγράμματος Parthenon και συνομήλικος των Συντηρητικών, χαρακτήρισε αυτά τα τελευταία ευρήματα δημοσκόπησης "πυροβόληση στο χέρι για διαπραγματεύσεις, αποδεικνύοντας ξεκάθαρα ότι μια συμφωνία win-win που βασίζεται σε μια πολιτιστική συνεργασία έχει την υποστήριξη του βρετανικού κοινού".
Αυτά τα ζητήματα μπορεί να είναι περίπλοκα.
Το Μουσείο Αρχαιολογίας και Ανθρωπολογίας του Κέιμπριτζ κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό χάλκινων του Μπενίν στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Βρετανικό Μουσείο (το οποίο έχει περίπου 900). Έπρεπε να επιστρέψει την ιδιοκτησία 116 αντικειμένων στη Νιγηρία νωρίτερα αυτό το έτος, αλλά αυτά τα σχέδια έχουν καθυστερήσει.
Αυτό πιστεύεται ότι ήταν ως αντίδραση σε μια δήλωση του απερχόμενου Προέδρου της Νιγηρίας, ο οποίος φάνηκε να δηλώνει ότι τα επιστρεφόμενα χάλκινα είναι ιδιοκτησία του Oba, ή του παραδοσιακού μονάρχη του Βασιλείου του Μπενίν.
Αυτό οδήγησε σε κάποια κατακραυγή στη Γερμανία, η κυβέρνηση της οποίας υπέγραψε 1.100 χάλκινα μπρούτζια στην ιδιοκτησία της Νιγηρίας τον περασμένο Ιούλιο. Οι επικριτές έχουν προτείνει ότι μπορεί να καταλήξουν σε ένα παλάτι και όχι σε πλήρη δημόσια προβολή στη Νιγηρία. Αυτό διαψεύστηκε.
Το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ είπε στο BBC ότι «βρίσκεται σε συνομιλίες με όλα τα μέρη σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου να επιστρέψει τα μπρούτζια του Μπενίν στις συλλογές του».
Όσον αφορά τα γλυπτά του Παρθενώνα, υπάρχει προηγούμενο.
Τον Μάρτιο το Βατικανό επέστρεψε στην Ελλάδα τρία σκαλιστά θραύσματα που διακοσμούσαν αρχικά τον Παρθενώνα και βρίσκονταν στη συλλογή του Βατικανού για περισσότερο από δύο αιώνες.
Ωστόσο, δεν επρόκειτο για αποκατάσταση από κράτος σε κράτος. Ο Πάπας Φραγκίσκος δώρισε τα γλυπτά στον πνευματικό ηγέτη της Ελλάδας, Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο Β', τον επικεφαλής της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο οποίος τα δώρισε στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Αυτό το μουσείο έχει κατασκευαστεί ειδικά με θέα το μνημείο του πέμπτου αιώνα. Εκθέτει ένα τμήμα της σωζόμενης ζωφόρου του Παρθενώνα, με χώρο για τα γλυπτά του Βρετανικού Μουσείου.
Το Μουσείο Kunsthistorisches στη Βιέννη φέρεται επίσης να βρίσκεται σε συνομιλίες με το Μουσείο της Ακρόπολης για μια δανειακή σύμβαση που περιλαμβάνει δύο ακόμη θραύσματα του Παρθενώνα.
Πού αφήνει λοιπόν αυτό τις πιθανότητες συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας;
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος έχει συναντήσει στο παρελθόν τον Τζορτζ Όσμπορν για να συζητήσουν τα γλυπτά, επανεξελέγη πρόσφατα για δεύτερη θητεία. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποσχέθηκε ότι εάν κερδίσει, θα «ανανεώσει ξανά τη δυναμική και θα βασιστεί στην πρόοδο που έχουμε σημειώσει».
Η ελληνική κυβέρνηση υπέβαλε για πρώτη φορά επίσημο αίτημα στο Βρετανικό Μουσείο το 1983 για μόνιμη επιστροφή τους, αν και λιγότερο επίσημες απαιτήσεις χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα. Ήταν πάντα προφανές ότι η Ελλάδα δεν μπορούσε ποτέ να συμφωνήσει σε μια συμφωνία που την ανάγκασε να αποδεχθεί ότι τα γλυπτά ανήκουν στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το Parthenon Project προτείνει και οι δύο πλευρές να «συμφωνήσουν να διαφωνήσουν» σχετικά με την ιδιοκτησία των γλυπτών, προκειμένου να βρεθεί λύση.
Ο δήμαρχος του Λονδίνου, Sadiq Khan, δήλωσε πρόσφατα στην ελληνική εφημερίδα Τα Νέα ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει «να έρθουν σε ένα κατάλυμα για να μοιραστούν αυτά τα υπέροχα, υπέροχα Ελγίνεια Μάρμαρα».
Το Βρετανικό Μουσείο είπε στο BBC ότι πίστευε ότι «μια μακροπρόθεσμη συνεργασία θα έδινε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της κοινής χρήσης των μεγαλύτερων αντικειμένων μας με το κοινό σε όλο τον κόσμο και της διατήρησης της απίστευτης συλλογής που διατηρούμε στο μουσείο».
Το DCMS είπε: «Το Βρετανικό Μουσείο φροντίζει τα Γλυπτά του Παρθενώνα για γενιές και κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι από όλο τον κόσμο βλέπουν αυτούς τους θησαυρούς δωρεάν».
Επανέλαβε τη μακροχρόνια θέση του, ότι το μουσείο «αποτρέπεται από το νόμο να αποχωρήσει από τα αντικείμενα της συλλογής του, εκτός από πολύ συγκεκριμένες και περιορισμένες περιπτώσεις» και ότι η κυβέρνηση δεν θα το αλλάξει αυτό.
πηγη: bbc.com
إرسال تعليق