ΓΙΑΝΝΗΣ Ν. ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ
Τα ετυμολογικά στοιχεία της λέξης συκοφαντία είναι ευκολονόητα στον καθένα. Είναι: α) το ρήμα φαίνω = φανερώνω και β) τα… σύκα, αλλά όσο γλυκό και ευχάριστο είναι το δεύτερο συνθετικό της, τόσο πικρή και δηλητηριώδης είναι αυτή η αντικοινωνική ενέργεια, η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει μεγάλη ηθικοκοινωνική απαξίωση.
Οι Αθηναίοι τα έβαλαν, κάποτε, με τους εμπόρους σύκων, γιατί τους θεώρησαν υπαίτιους για την ανεπάρκεια του συγκεκριμένου είδους στην πόλη τους. Η σπάνις του εύγευστου και γλυκύτατου φρούτου από τους πάγκους της αθηναϊκής αγοράς – σημειωτέον εθεωρείτο και φάρμακο κατά της δυσκοιλιότητας -, οφείλετο στη συχνή και συστηματική εξαγωγή του, από την οποία οι εξαγωγείς εισέπρατταν πολλαπλάσια κέρδη. Μετά από συντονισμένη και συλλογική κινητοποίηση των Αθηναίων και τις καθημερινές τους καταγγελίες στις αρμόδιες αρχές, η πολιτεία απαγόρευσε τη συγκεκριμένη προσοδοφόρο εμπορική δραστηριότητα. Η καταγγελία ήταν… η συκοφαντία! Φανέρωσαν δηλ. τους εξαγωγείς σύκων και ζήτησαν την τιμωρία τους.
Κατά τα διαλαμβανόμενα στο σχετικό λήμμα στο Λεξικό Μπαμπινιώτη, δεν θεωρείται πλέον πιθανή η δημοφιλής άποψη του Πλουτάρχου, ότι συκοφάντης ήταν εκείνος που κατήγγελλε τους παράνομους εξαγωγείς σύκων στην αρχαία Αθήνα, αφού κανένα κείμενο δεν μνημονεύει την ύπαρξη σχετικής απαγορεύσεως. Ορθότερη φαίνεται η απλούστερη εξήγηση, κατά την οποία συκοφάντης ήταν εκείνος που φανέρωνε τα σύκα, τα οποία είχε κρύψει στα ρούχα του κάποιος άλλος, εκείνος που αποκάλυπτε τις ασήμαντες μικροκλοπές.
Πάντως, ενώ πολλές από τις καταγγελίες ήταν αληθινές, αρκετές αποδεικνύονταν ανυπόστατες, ψευδείς και αναληθείς. Κατάντησε, έτσι, η συκοφαντία όπλο των δειλών, των ευτελών και των δολίων, στρεφόμενο εναντίον πολύτιμων εννόμων αγαθών, της τιμής, της υπολήψεως, του καλού ονόματος του ανθρώπου.
Γιάννης Ν. Καλαντζής
ΠΗΓΗ : taxydromos.gr
EIKONA : Rene Magritte , The son of the man
artymag.ir
إرسال تعليق