Το να γερνάει κανείς υγιής είναι ίσως η μεγαλύτερη ευχή όλων! “Υγεία πάνω απ’όλα” λέει ο λαός και δεν είναι τυχαίο που αυτή η ρήση έχει εδραιωθεί με τα χρόνια στην κουλτούρα μας.
Πολλές ασθένειες που εμφανίζονται με το πέρας της ηλικίας, π.χ. καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτης, νευροεκφυλιστικές ασθένειες (π.χ. Alzheimer), αυτοάνοσα κ.ά απασχολούν πολύ τους ειδικούς, με αποτέλεσμα την αναζήτηση τρόπων που μπορούν να βοηθήσουν!
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Τι είναι η σπερμιδίνη;
Τα τελευταία χρόνια την προσοχή έχει τραβήξει η σπερμιδίνη, μια πολυαμίνη, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία και επιβίωση των κυττάρων, με την συγκέντρωσή της, όμως, να μειώνεται στα κύτταρα με τα χρόνια.[1]
Γενικά, οι πολυαμίνες φαίνεται να λειτουργούν παρόμοια με τους αυξητικούς παράγοντες στην κυτταρική διαίρεση. Για το λόγο αυτό, η σπερμιδίνη – ως πολυαμίνη – είναι σημαντική για την ανάπτυξη και λειτουργία υγιών ιστών! [2]
Πιο συγκεκριμένα, η σπερμιδίνη χαρακτηρίζεται από αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, αντιοξειδωτική δράση και ενίσχυση του μεταβολισμού των μιτοχονδρίων (τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας των κυττάρων). Η δε αντιγηραντική της δράση συνδέεται με την ικανότητά της να προάγει την κυτταροπροστατευτική αυτοφαγία! [1]
Τι είναι η αυτοφαγία;
Η αυτοφαγία είναι ένας σημαντικός κυτταρικός μηχανισμός που διασπά τα κατεστραμμένα ή ελαττωματικά μιτοχόνδρια και απομακρύνει τα απόβλητα – κάνει δηλαδή κυτταρική ανακύκλωση!
Έχουμε έτσι αποικοδόμηση δυνητικά τοξικών και επιβλαβών οργανιδίων, που διαφορετικά θα συσσωρεύονταν με τη γήρανση και θα επιβάρυναν τον οργανισμό!
Η σπερμιδίνη λοιπόν, έχει την ικανότητα να ενισχύει την αυτοφαγία, καθυστερώντας έτσι ασθένειες που σχετίζονται με το γήρας[3]!
Σπερμιδίνη: πού βρίσκεται;
Οι πιο βασικές τροφές με σπερμιδίνη είναι [2]:
- φύτρο σιταριού, δημητριακά ολικής άλεσης
- παλαιωμένα τυριά
- προϊόντα σόγιας
- όσπρια (π.χ. ρεβύθια)
- μανιτάρια ( π.χ shiitake)
- συκώτι κοτόπουλου
- κόκκινο κρασί
- πίτουρο ρυζιού
- αμάρανθος
- γκρέιπφρουτ, πορτοκάλι
- μπρόκολο, κουνουπίδι
- πράσινο τσάι
- πράσινες πιπεριές
Δεν είναι τυχαίο που πολλά τρόφιμα με σπερμιδίνη χαρακτηρίζουν τη Μεσογειακή διατροφή, κάτι που πολύ πιθανό να εξηγεί την ύπαρξη των γαλάζιων ζωνών – τις περιοχές δηλ. εκείνες που ξεχωρίζουν για τη μακροζωία των κατοίκων τους!
Επιπλέον, η σπερμιδίνη μπορεί να παραχθεί και από τη μικροχλωρίδα του εντέρου, λαμβάνοντας τα σωστά προβιοτικά![2]
Στις μέρες μας, κυκλοφορούν πλέον και συμπληρώματα διατροφής με σπερμιδίνη, καθιστώντας πιο εύκολη τη λήψη της στην επιθυμητή ποσότητα.
Σπερμιδίνη: οφέλη
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, η σπερμιδίνη παίζει ρόλο στην αυτοφαγία, η αύξηση της οποίας, σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται να συμβάλλει στην καθυστέρηση πολλών ασθενειών που συνδέονται με τη γήρανση.
Αντιγήρανση και μακροζωία
Οι αρχικές έρευνες έγιναν σε οργανισμούς όπως ζυμομύκητες, μύγες και ποντίκια, στους οποίους η σπερμιδίνη φάνηκε να επιμηκύνει το προσδόκιμο ζωής! [4]
Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες σε ανθρώπους υποστηρίζουν ότι όταν κανείς καταναλώνει τρόφιμα πλούσια σε σπερμιδίνη, μειώνεται η συνολική θνησιμότητα που σχετίζεται με καρδιαγγειακές και εκφυλιστικές παθήσεις. [4]
Αίσθηση προκαλεί μελέτη διάρκειας 15 χρόνων, στην οποία συμμετείχαν 829 άτομα ηλικίας 45-84 χρονών, και ήταν χωρισμένα σε ομάδες βάση της διατροφικής πρόσληψης σπερμιδίνης.
Η διαφορά στον κίνδυνο θνησιμότητας μεταξύ των ομάδων που κατανάλωναν την περισσότερη και τη λιγότερη σπερμιδίνη ήταν παρόμοια με εκείνη νεότερης ηλικίας 5,7 ετών! [5]
Καρδιοπροστατευτική δράση
Σημαντική είναι η προστατευτική επίδραση της σπερμιδίνης στην καρδιά, μέσω της ενίσχυσης της αυτοφαγίας. Η υψηλή διατροφική πρόσληψη σπερμιδίνης συσχετίζεται με μείωση σε [6,7]:
- αρτηριακή πίεση
- κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου
- κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα
- καρδιακή υπερτροφία
- πρόοδο της καρδιακής ανεπάρκειας
Εγκεφαλική λειτουργία & Νευροεκφυλιστικές παθήσεις
Στις μέρες μας, ο επιπολασμός της άνοιας σε παγκόσμιο επίπεδο, υπολογίζεται στα 36,5 εκ. άτομα, αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 115 εκ. μέχρι το 2050! Κάτι τέτοιο δημιουργεί την ανάγκη τόσο για έγκαιρη διάγνωση, όσο και για θεραπευτικές προσεγγίσεις που να ανακουφίζουν ή ακόμα και να αναστρέφουν τη νόσο!
Σύμφωνα με μελέτες, η σπερμιδίνη έχει την ικανότητα να πυροδοτήσει τη διάσπαση πλακών β-αμυλοειδούς – πρόκειται για τοξικές πλάκες που σχηματίζονται στον εγκέφαλο ασθενών με Alzheimer! [8]
Επιπλέον, η διατροφική παρέμβαση με σπερμιδίνη φάνηκε να μπορεί να αποτρέψει την απώλεια μνήμης σε ηλικιωμένους οργανισμούς. [8]
Μάλιστα σε διπλή-τυφλή μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 85 άτομα ηλικίας 60-96 ετών και λάμβαναν συμπλήρωμα σπερμιδίνης, παρατηρήθηκε βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας σε άτομα με ήπια και μέτρια άνοια, στην ομάδα που λάμβανε την υψηλότερη δόση.[8]
Αντίθετα, η ομάδα με τη χαμηλότερη πρόσληψη σπερμιδίνης είχε σταθερή ή φθίνουσα απόδοση στη γνωστική λειτουργία. Οι συμμετέχοντες πέρασαν από 7 εξειδικευμένα τεστ γνωστικής λειτουργίας [8].
Γενικά, η σπερμιδίνη φαίνεται να βελτιώνει τα συμπτώματα και σε άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Εκτός από το Alzheimer, έχει μελετηθεί η επίδρασή της και σε οργανισμούς με Parkinson, όπου παρατηρείται διάσωση νευρώνων και βελτίωση της κινητικής δυσλειτουργίας. [9]
Τα παραπάνω είναι πιθανό να συνδέονται με την προστασία από το οξειδωτικό στρες, καθώς και την επιδιόρθωση του DNA, εξαιτίας της δράσης της σπερμιδίνης![9] Ωστόσο, επιπλέον έρευνα απαιτείται προς αυτή την κατεύθυνση.
Αντιφλεγμονώδης δράση
Η σπερμιδίνη φαίνεται να καταστέλλει τη φλεγμονή, η οποία συνδέεται με πληθώρα ασθενειών, αλλά και της παχυσαρκίας. Η χρόνια φλεγμονή εμποδίζει την αναγέννηση νέων ιστών, “μπλοκάρει” το ανοσοποιητικό σύστημα και επιταχύνει την κυτταρική γήρανση.[2]
Η σπερμιδίνη, σύμφωνα με μελέτες, βοηθά να μειωθεί αυτή η χρόνια φλεγμονή. [2]
Σπερμιδίνη: μιμητικό της νηστείας
Ο θερμιδικός περιορισμός που χαρακτηρίζει τη νηστεία, φαίνεται από πολλές έρευνες ότι μεγιστοποιεί τα οφέλη για την υγεία και βελτιώνει το προσδόκιμο ζωής [2]. Όμως, λίγοι είναι αυτοί που μπορούν και ξέρουν να κάνουν σωστή νηστεία.
Η σπερμιδίνη, έχει φανεί ότι μιμείται πολλούς από τους μηχανισμούς της νηστείας, όπως η αυτοφαγία και η αποκετυλίωση των πρωτεΐνών [2]
Ο ρόλος της στην παχυσαρκία
Σύμφωνα με αρκετές μελέτες (σε ζωικά μοντέλα), έχει αποδειχθεί ο προστατευτικός ρόλος της σπερμιδίνης έναντι της παχυσαρκίας που οφείλεται στη διατροφή.[11]
Πιο συγκεκριμένα, η χορήγηση σπερμιδίνης μείωσε τη λιπώδη μάζα και ρύθμισε το μεταβολισμό των λιπιδίων και τη θερμογένεση. Παράλληλα, ενισχύθηκε η λειτουργία του εντερικού φραγμού, ενώ μειώθηκε η φλεγμονή στο λιπώδη ιστό![11]
Σπερμιδίνη: παρενέργειες
Πολλοί θα αναρωτηθούν αν η σπερμιδίνη είναι ασφαλής ή έχει παρενέργειες. Δεδομένου ότι η υπάρχει φυσικά σε τροφές αλλά και στο σώμα μας (εντοπίζεται στο σπέρμα), θεωρείται ασφαλής και καλά ανεκτή. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα μελέτες δεν έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες. Το ίδιο ισχύει και για τα συμπληρώματα διατροφής με σπερμιδίνη. [2]
Γενικά, ο μηχανισμός με τον οποίο η σπερμιδίνη έχει αυτή την ευρεία επίδραση στην υγεία, δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως. Με βάση τα μέχρι ως τώρα δεδομένα, έχει την ικανότητα να επιβραδύνει το ρολόι της γήρανσης, επιδρώντας σε όλες τις ασθένειες που σχετίζονται με το γήρας![3]
Στο Vita4you.gr θα βρείτε συμπληρώματα διατροφής με σπερμιδίνη!
Βιβλιογραφία
- Spermidine in Health and Disease
- What is Spermidine? A Summary of Spermidine
- Spermidine delays aging in humans
- Spermidine: a physiological autophagy inducer acting as an anti-aging vitamin in humans?
- Higher spermidine intake is linked to lower mortality: a prospective population-based study
- Dietary spermidine for lowering high blood pressure
- Cardioprotection and lifespan extension by the natural polyamine spermidine
- The positive effect of spermidine in older adults suffering from dementia
- Spermidine inhibits neurodegeneration and delays aging via the PINK1-PDR1-dependent mitophagy pathway in C. elegans
- The metabolic role of spermidine in obesity: Evidence from cells to community
- Spermidine ameliorates high-fat diet-induced hepatic steatosis and adipose tissue inflammation in preexisting obese mice
Πελαγία Δαμιανού
Bsc, Διατροφολόγος - Διαιτολόγος με εξειδίκευση στην Κλινική Διατροφή, στις Διατροφικές Διαταραχές σε Παιδιά και Εφήβους και τα Συμπληρώματα Διατροφής. Πιστοποιημένη Σύμβουλος Vichy και La Roche Posay.
إرسال تعليق