Του Θεόδωρου Χαρανίδη
Στις 23 Ιουνίου 2025, ο κόσμος βρέθηκε και πάλι στο κατώφλι μιας νέας κρίσης στη Μέση Ανατολή, καθώς το Ιράν εξαπέλυσε δεκάδες βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον αμερικανικών βάσεων στο Κατάρ και στο Ιράκ. Αν και οι επιθέσεις δεν φαίνεται να προκάλεσαν συμφωνα με πρώτες πληροφορίες, θύματα ούτε υλικές ζημιές. Η πράξη αποτέλεσε μια ηχηρή απάντηση στην αμερικανική αεροπορική επιδρομή της 21ης Ιουνίου κατά των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Το χρονικό των γεγονότων
Η επίθεση του Ιράν πραγματοποιήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 23ης Ιουνίου, υπό την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Αναγγελία της Νίκης». Βάσεις των ΗΠΑ στο Κατάρ (κυρίως η Al Udeid) και στο δυτικό Ιράκ έγιναν στόχοι. Ωστόσο, σύμφωνα με ανακοινώσεις του Πενταγώνου, όλα τα πυραυλικά βλήματα αναχαιτίστηκαν επιτυχώς από τα συστήματα αεράμυνας (Patriot και THAAD), χωρίς ανθρώπινες απώλειες ή καταστροφές.
Το Ιράν, όπως αποκάλυψαν μεταγενέστερες διπλωματικές διαρροές, είχε ειδοποιήσει προκαταβολικά το Κατάρ και, εμμέσως, την Ουάσινγκτον, αποδεικνύοντας ότι στόχος της επίθεσης ήταν περισσότερο η «αποκατάσταση κύρους» παρά η έναρξη πλήρους στρατιωτικής αναμέτρησης.
Το συμβολικό και στρατηγικό μήνυμα
Η πυραυλική επίθεση πρέπει να ιδωθεί υπό το πρίσμα της «ελεγχόμενης κλιμάκωσης» —μιας γνωστής ιρανικής τακτικής. Το μήνυμα ήταν τριπλό:
-
Απευθυνόταν εσωτερικά στο ιρανικό κοινό, για να επιβεβαιώσει ότι το κράτος απαντά στις «αμερικανικές προκλήσεις».
-
Διεθνώς, ήθελε να δείξει ότι, παρά τις απώλειες σε υποδομές, το Ιράν διατηρεί ακόμη την ικανότητα πλήγματος.
-
Στρατηγικά, επιδίωξε να αποτρέψει περαιτέρω πλήγματα, χωρίς να υπερβεί την κόκκινη γραμμή που θα οδηγούσε σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
Η αντίδραση των ΗΠΑ και των περιφερειακών δυνάμεων
Η Ουάσινγκτον απάντησε με ψυχραιμία. Ο Πρόεδρος Τραμπ συγκάλεσε έκτακτο συμβούλιο ασφαλείας, αλλά επέλεξε την οδό της διπλωματικής αποκλιμάκωσης, δηλώνοντας ότι η επίθεση του Ιράν «απέτυχε πλήρως» και «δείχνει αδυναμία». Ταυτόχρονα, το Κογκρέσο συζήτησε περιορισμούς στην εξουσία του Προέδρου για μονομερείς στρατιωτικές επεμβάσεις.
Οι χώρες του Κόλπου (Κατάρ, ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ) καταδίκασαν την επίθεση ως επικίνδυνη για την περιφερειακή σταθερότητα, ενώ για ώρες έκλεισαν τον εναέριο χώρο τους για προληπτικούς λόγους.
Οικονομικές επιπτώσεις και ενεργειακή ανησυχία
Αν και σε πρώτο χρόνο οι αγορές αντέδρασαν με άνοδο των τιμών του πετρελαίου, στη συνέχεια υπήρξε πτώση, καθώς οι επενδυτές θεώρησαν πως η αντίδραση του Ιράν ήταν περισσότερο για το «θεαθήναι» και όχι προάγγελος γενικευμένου πολέμου. Οι πετρελαϊκές τιμές παραμένουν ευμετάβλητες, ωστόσο δεν καταγράφηκαν έντονα ράλι στις διεθνείς αγορές.
Τι επιφυλάσσει το μέλλον;
Η ισορροπία τρόμου στη Μέση Ανατολή παραμένει εύθραυστη. Το Ιράν έδειξε πως διατηρεί την ικανότητα να πλήξει και να εκφοβίσει, αλλά επίσης φανέρωσε ότι επιθυμεί να ελέγχει το επίπεδο της σύγκρουσης. Οι ΗΠΑ, από την άλλη, φαίνεται να επενδύουν σε ελεγχόμενη πίεση, χωρίς να ρισκάρουν πολεμική δέσμευση εν μέσω εκλογικού κύκλου.
Το ενδεχόμενο περαιτέρω επιθέσεων ή κυβερνοπολέμου παραμένει ανοικτό. Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν η Τεχεράνη και η Ουάσινγκτον μπορούν να οδηγηθούν σε έναν νέο, έστω προσωρινό, κύκλο αποκλιμάκωσης
إرسال تعليق