Σε μια περίοδο που η ελληνική κοινωνία πλήττεται από την ακρίβεια, τη φτώχεια και τη διάλυση της αγροτικής παραγωγής, ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαχείρισης ευρωπαϊκών κονδυλίων αποκαλύπτεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων). Και το όνομα της Ελλάδας κάνει για ακόμη μια φορά τον γύρο του κόσμου για αρνητικούς λόγους, προκαλώντας ντροπή και διεθνή διασυρμό.
Τι αποκαλύφθηκε;
Η υπόθεση αφορά τεράστια ποσά επιδοτήσεων που είτε καταβλήθηκαν παρανόμως, είτε μοιράστηκαν σε "ημετέρους", ενώ:
-
Αγρότες αποκλείστηκαν αυθαίρετα από προγράμματα,
-
Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν χωρίς διαφάνεια ή ουσιαστικό έλεγχο,
-
Πλαστά δικαιολογητικά χρησιμοποιήθηκαν για είσπραξη ενισχύσεων,
-
Ολόκληρες περιοχές "φούσκωσαν" τεχνητά τις καλλιέργειές τους για να λάβουν υψηλότερες επιδοτήσεις.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η σιωπή
Το σκάνδαλο έχει πάρει διαστάσεις, ενώ η κυβέρνηση φαίνεται να προσπαθεί να το υποβαθμίσει ή να το καλύψει, τη στιγμή που:
-
Ο Εισαγγελέας Διαφθοράς έχει διατάξει προκαταρκτική εξέταση,
-
Ο Ευρωπαίος Εισαγγελέας παρακολουθεί στενά την υπόθεση,
-
Ευρωπαϊκές εφημερίδες όπως η Politico και La Repubblica κάνουν λόγο για "βαριά αδιαφάνεια στα κονδύλια της ΚΑΠ στην Ελλάδα".
Παρά τις εξαγγελίες περί ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και διαφάνειας, τα γεγονότα φανερώνουν ένα σύστημα βαθιάς σήψης, όπου διορισμένοι χωρίς αξιοκρατικά κριτήρια, κομματικοί εγκάθετοι και συμφέροντα της αγροτοβιομηχανίας λυμαίνονται τα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Διεθνής ντροπή
Η εικόνα της Ελλάδας πλήττεται ανεπανόρθωτα:
-
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά εξηγήσεις, ενώ ερευνά το ενδεχόμενο ανάκτησης κονδυλίων,
-
Οργανώσεις διαφάνειας και αγροτικοί συνεταιρισμοί καταγγέλλουν χρόνια στρεβλώσεις,
-
Πολλοί πλέον συζητούν τη δημιουργία ανεξάρτητου φορέα ελέγχου ενισχύσεων στην Ελλάδα.
Ο αγροτικός κόσμος σε απόγνωση
Ενώ το σκάνδαλο διογκώνεται, οι παραγωγοί ροδάκινων, κερασιών, ελαιολάδου, σταφυλιού βλέπουν:
-
Καταρρεύσεις τιμών,
-
Ανεπαρκή αποζημίωση σε φυσικές καταστροφές,
-
Αδικαιολόγητους αποκλεισμούς από ενισχύσεις,
-
Την ίδια ώρα που "αγρότες-φαντάσματα" με μηδενική παραγωγή απολαμβάνουν επιδοτήσεις.
Απόλυτη σήψη – Απόλυτη συγκάλυψη
Η κοινή γνώμη απαιτεί:
-
Ανεξάρτητο έλεγχο,
-
Δημοσίευση των αποτελεσμάτων ανά περιοχή,
-
Απόδοση ευθυνών σε όλους τους εμπλεκόμενους, πολιτικούς, υπαλλήλους και "επωφελούμενους".
Και το μεγάλο ερώτημα παραμένει:
Ποιος πληρώνει τελικά την πολιτική αυτής της διαφθοράς; Ο αγρότης ή ο πολίτης;
Ακολουθεί το γράφημα με την κατανομή των επιδοτήσεων της Ε.Ε. ανά Περιφέρεια στην Ελλάδα, βάσει ενδεικτικών τιμών. Δείχνει ξεκάθαρα πως η Κεντρική Μακεδονία λαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο, ενώ τα Νησιά Αιγαίου βρίσκονται στο κάτω άκρο.
Τώρα, συνεχίζω με το χρονολόγιο ενεργειών και παραλείψεων του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς και σχολιασμό για τις επιπτώσεις στις σχέσεις Ελλάδας–Ε.Ε..
Χρονολόγιο Ενεργειών και Παραλείψεων του ΟΠΕΚΕΠΕ
| Έτος | Ενέργεια ή Παράλειψη | Περιγραφή |
|---|---|---|
| 2015 | Εφαρμογή Νέου Συστήματος Πληρωμών | Καθυστέρηση στην ενσωμάτωση του ΟΣΔΕ στη νέα ΚΑΠ. Πολλοί παραγωγοί έμειναν απλήρωτοι για μήνες. |
| 2017 | Καθυστερημένοι Έλεγχοι | Έκθεση Ε.Ε. εντοπίζει «ανεπαρκή διασταυρωτικό έλεγχο» σε δικαιούχους επιδοτήσεων. |
| 2019 | «Φούσκωμα» εκτάσεων | Αναφορές για δηλώσεις ανύπαρκτων βοσκοτόπων και κατακερματισμένων αγροτεμαχίων με στόχο την τεχνητή αύξηση επιδότησης. |
| 2021 | Προσωρινή Αναστολή Πληρωμών | Η Κομισιόν παγώνει κονδύλια για συγκεκριμένες δράσεις λόγω αδυναμίας τεκμηρίωσης. |
| 2022 | Έκθεση OLAF (ανεπίσημη διαρροή) | Φέρεται να εντοπίζει σοβαρές παραλείψεις ελέγχου, πολιτικές παρεμβάσεις και σύγκρουση συμφερόντων σε τοπικούς οργανισμούς πληρωμών. |
| 2023 | Επανεκκίνηση Ελέγχων υπό την πίεση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) | Ανοίγουν φάκελοι σε 4 περιφέρειες με ύποπτη υπερκοστολόγηση και εικονικές καλλιέργειες. |
| 2024 | Διοικητικές Παραιτήσεις | Παραιτήσεις ανώτερων στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ μετά από ερωτήματα της EPPO. |
| 2025 | Ανάθεση υποθέσεων σε Ειδικούς Ανακριτές | Στο πλαίσιο των ερευνών της Κόβεςι, η Ελλάδα προχωρά σε διοικητικό «ξεσκόνισμα» του οργανισμού. |
Η εμπλοκή του ΟΠΕΚΕΠΕ σε σκάνδαλα και διαχειριστικές παραλείψεις, με επίκεντρο ευρωπαϊκά κονδύλια, θίγει άμεσα την αξιοπιστία της Ελλάδας απέναντι στην Ε.Ε. Πιο συγκεκριμένα:
Η Ε.Ε. απαιτεί αυστηρούς ελέγχους και διαφάνεια στη διαχείριση των κονδυλίων που χρηματοδοτούν ευαίσθητους τομείς, όπως η γεωργία και η ανάπτυξη υπαίθρου.
Η ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας με επικεφαλής την Κόβεςι, δεν αποτελεί μόνο νομική κίνηση, αλλά σαφή πολιτική πίεση προς την Ελλάδα για μεταρρυθμίσεις.
Οι σχέσεις Ε.Ε.–Ελλάδας διατρέχουν κίνδυνο μείωσης εμπιστοσύνης, κάτι που μπορεί να επηρεάσει:
Μελλοντική έγκριση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης,
Τη στάση ευρωπαϊκών θεσμών στις αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας,
Την εικόνα της χώρας διεθνώς ως αξιόπιστου εταίρου.
Η Ελλάδα καλείται να αποδείξει έμπρακτα πως μπορεί να διαχειριστεί με σοβαρότητα και διαφάνεια τα ευρωπαϊκά χρήματα, αλλιώς η εποπτεία θα ενταθεί και η πρόσβαση σε πόρους ίσως περιοριστεί.
Θεόδωρος Χαρανίδης
Μέλος ΕΔΗΠΗΤ-Β.Ελλάδος
για το
Δημοσίευση σχολίου